In een interview met Lili, een honderd jarige vrouw, sprak Lili over haar liefdevolle ouders en hoorde en zag waar haar moeder veel belang aan hechtte. Volgens haar moeder draait het in het leven om presteren. Dat liet ze ook duidelijk blijken in de opvoeding van haar kinderen. Lili had al heel vroeg met zichzelf afgesproken dat het daar niet om gaat, maar om de vraag of je een goed mens bent. Twee totaal verschillende overtuigingen die allebei even waar kunnen zijn.
Wat zijn overtuigingen?
Overtuigingen zijn onze denkbeelden die we hebben bedacht op grond van onze eigen ontwikkelingen en ervaringen. Iets dat voor jou zeker en waar is.
Overtuigingen sturen onze waarneming en daarmee vaak onze interpretatie van een situatie, gebeurtenis of een bepaalde persoon. Deze interpretatie is subjectief van aard en hoeft daarom niet waar te zijn.
Tevens kan een dergelijke situatie ook een bepaalde emotie oproepen die passend is bij die overtuiging, maar wellicht niet passend bij een gegeven situatie, gebeurtenis of persoon. Het zijn dan onze waardeoordelen en op basis daarvan nemen we onze beslissingen.
De filosoof Epictetus
Epictetus (ca. 60 – ca.140) was de kreupele van een Turkse slavin. Nadat hij als slaaf was vrijgelaten richtte hij een school voor filosofen op. Een van zijn bekende uitspraken die we kunnen opvatten als zijn overtuiging was de volgende: “het zijn niet de dingen zelf die mensen van streek maken, maar hun denkbeelden daarover.
Terugblik van een honderdjarige
Terug naar de moeder van Lili. Door haar denkbeeld over altijd maar presteren in het leven had zij ook een lievelingszoon bij wie alles even geslaagd verliep. De opstelling van haar moeder riep bij Lily de nodige reacties op. Omdat ook zij heel gemakkelijk kon leren voelde zij grote weerstand tegen de trots van haar ouders op haar. Het waren vervolgens deze gevoelens die een bepaalde reactie bij haar opriepen. Zo wilde ze niet dat haar ouders naar haar diploma-uitreiking kwamen. Ze wilde dat haar ouders haar als mens, als persoon zagen in plaats van trots op haar prestaties.
Zo riep een bepaalde gebeurtenis, een diploma-uitreiking, een bepaald denkbeeld op dat op zijn beurt weer een bepaalde emotie opriep met als gevolg een afwijzend gedrag: ouders niet gewenst bij haar diploma-uitreiking.
Anno 2023 heeft de uitspraak van Epictetus, “het zijn niet de dingen/gebeurtenissen zelf die mensen van streek maken, maar hun denkbeelden daarover” nog niets aan zeggingskracht ingeboet.
